Elektrikli araç (EA) sahipliği hızla yaygınlaşırken, en çok merak edilen ve kafa karıştıran konuların başında şarj işlemi geliyor. Merak edilen sorulardan biri AC ve DC şarj arasındaki farkın ne olduğudur.
AC şarj, elektrikli araçlarda en yaygın kullanılan şarj yöntemidir. Alternatif Akım olarak bilinen bu sistemde, elektrik şebekesinden gelen AC elektrik direkt olarak araca iletilir. Ancak burada kritik bir nokta vardır: elektrikli araçların bataryaları DC (Doğru Akım) ile çalıştığı için, AC elektriğin DC'ye dönüştürülmesi gerekir.
AC şarj sisteminde bu dönüşüm, aracın içindeki dahili şarj cihazı tarafından gerçekleştirilir. Bu durum, şarj hızını doğrudan etkileyen en önemli faktördür. Çünkü aracın dahili şarj cihazının kapasitesi, maksimum şarj gücünü belirler. Örneğin, 7.4 kW kapasiteli bir dahili şarj cihazına sahip araç, 22 kW'lık bir AC şarj istasyonuna bağlansa bile maksimum 7.4 kW güçle şarj olabilir.
DC şarj sistemi, hızlı şarj olarak da bilinen ve elektrik şebekesinden gelen AC elektriği şarj istasyonu içindeki güçlü dönüştürücüler aracılığıyla DC'ye çeviren teknolojidir. Bu sistemde AC'den DC'ye dönüşüm süreci araç dışında, şarj istasyonunda gerçekleştirilir. Bu yaklaşım, çok daha yüksek güçlerle şarj yapılmasına olanak tanır.
DC şarj istasyonları genellikle 50 kW ile 350 kW arasında değişen güçlerde çalışabilir. En modern süper hızlı şarj istasyonları 350 kW'a kadar çıkabilir ve uyumlu araçlarda 10-30 dakika içinde %80 şarj seviyesine ulaşılabilir. Bu teknoloji özellikle uzun yol seyahatleri ve acil şarj ihtiyaçları için idealdir.
DC şarjın en büyük avantajı hızdır. Ancak bu hızın bir bedeli vardır: yüksek maliyet, karmaşık altyapı gereksinimleri gibi. Bu nedenle DC şarj, günlük kullanımda sık tercih edilen bir yöntem değil, daha çok ihtiyaç halinde başvurulan bir çözümdür.
Halka Açık Elektrikli Araç Şarj İstasyonları Nasıl Çalışır?
Halka açık bir şarj istasyonu, sadece elektrik sağlayan bir cihazdan çok daha fazlasıdır. Entegre bir sistemdir ve çalışma mantığı şu bileşenlere dayanır.
Fiziksel Ekipman: Şarj soketi, kablosu, ödeme terminali, ekranı ve güç elektroniğini içeren ana ünitedir. AC veya DC tipinde olabilir.
Yazılım ve Bağlantı: İstasyon, sürekli olarak bir "şarj ağı yönetim sistemi" internet üzerinden bağlıdır. Bu sistem;
Kullanıcı Kimlik Doğrulaması: İstasyonun kullanımına izin verir. Bu, bir RFID kartı, mobil uygulama ile QR kod tarama veya ödeme kartı ile doğrudan ödeme şeklinde olabilir.
Ödeme İşlemleri: Şarj oturumunun başlangıç ve bitişini takip eder, tüketilen enerjiyi (kWh) hesaplar ve kullanıcıya veya operatöre fatura kesilmesini sağlar.
Uzaktan İzleme ve Bakım: Operatör, istasyonun durumunu (çalışıyor mu, dolu mu, arızalı mı) gerçek zamanlı olarak izler. Bir sorun olduğunda anında müdahale edebilir.
Kullanıcı Adımları:Bulma: Sürücü, bir harita uygulaması veya şarj operatörünün uygulaması ile müsait bir istasyon bulur.
Kimlik Doğrulama: Kullanıcı mobil uygulama veya bir şarj kartı (RFID) aracılığıyla kimliğini doğrular ve ödeme işlemini yetkilendirir.
Şarj Etme: İstasyon kilitlenir ve güvenli bir şekilde elektrik akışı başlar. Uygulama, şarj süresi, doluluk oranı ve tahmini bitiş süresi gibi bilgileri gerçek zamanlı gösterir.
Sonlandırma ve Ödeme: Sürücü, şarjı tamamladığında uygulama veya istasyon üzerinden oturumu sonlandırır. Sistem, kullanılan enerjiyi hesaplar ve ödemeyi otomatik olarak işler.
Bu entegre sistem, halka açık şarjın güvenli, ölçülebilir ve kullanışlı olmasını sağlar.
AC Şarj İle Aracı Şarj Etmek Ne Kadar Sürer?
AC şarj süresi, değişken birçok faktöre bağlıdır. Tek bir cevap yoktur, ancak süreyi etkileyen ana faktörleri anlamak tahmin yapmanıza yardımcı olur.
Aracın Dahili Şarj Cihazının Gücü (kW): Bu en kritik faktördür. Araç ne kadar hızlı AC kabul edebilirse, o kadar hızlı şarj olur.
Örnek 1: Dahili şarj cihazı 11 kW olan bir araç, 11 kW gücündeki bir istasyona bağlandığında, teorik olarak 77 kWh'lik bir bataryayı 77 kWh / 11 kW = 7 saatte doldurabilir.
Örnek 2: Aynı aracı, daha güçlü bir 22 kW AC istasyona bağlasanız bile, araç maksimum 11 kW kabul edeceği için şarj süresi yine 7 saat olacaktır.
Şarj İstasyonunun Gücü (kW): İstasyonun sağlayabildiği güç de önemlidir. Ev tipi bir priz (2.3 kW) ile duvar tipi bir şarj cihazı (7.4 kW) arasında büyük fark vardır.
Bataryanın Kapasitesi (kWh): Büyük bir batarya, küçük bir bataryadan daha uzun süre şarj gerektirir. 40 kWh'lik bir batarya, 100 kWh'lik bir bataryadan daha hızlı dolar.
Bataryanın Mevcut Şarj Seviyesi ve Sıcaklığı: Şarj hızı, genellikle batarya %80'in üzerine çıktığında yavaşlar (özellikle DC şarjda belirgindir, AC'de daha yumuşaktır). Ayrıca, çok soğuk havalarda batarya verimliliği düşer ve şarj süresi uzayabilir.
Şarj Noktası Türü | Güç (kW) | Tahmini Şarj Süresi (%0-%100) |
Ev Prizi (Sigorta izin verirse) | 2.3 kW | 24-30 Saat+ |
Alışveriş Merkezi / İş Yeri AC | 11 kW | 5-6 Saat |
Halka Açık Orta Hızlı AC | 22 kW | 3-4 Saat |
Çoğu kişisel araç 22 kW AC'yi desteklemez. Bu nedenle bu süre, 22 kW kabul edebilen araçlar içindir.
AC Şarj İstasyonlarında Ev Tipi Priz ile Fark Ne?
Her ikisi de AC şarj sağlar, ancak güvenlik, hız ve konfor açısından dağlar kadar fark vardır.
Ev Tipi Priz:Güç ve Hız: Çok yavaştır. Maksimum 10-16 Amper akım çekebilir, bu da genellikle 2.3 kW civarı bir güce denk gelir. 60 kWh'lik bir bataryayı tamamen doldurmak bir günden fazla sürebilir.
Güvenlik: En büyük risk alanıdır. Ev prizleri, saatlerce süren yüksek akımlı çekim için tasarlanmamıştır. Standart ev kabloları ve prizler aşırı ısınabilir, yangın riski oluşturabilir. Ayrıca, prize takılan şarj kablosu temel güvenlik kontrolleri yapsa da, özel bir şarj cihazı kadar kapsamlı değildir.
Kullanım: Sadece acil durumlar veya başka alternatif olmadığı zamanlarda kullanılması önerilir. Sürekli kullanım için uygun değildir.
AC Şarj İstasyonu:Güç ve Hız: Çok daha hızlıdır. 3.7 kW, 7.4 kW, 11 kW, 22 kW gibi güç seviyeleri sunar. Ev tipi prize kıyasla 3 ila 10 kat daha hızlı şarj imkanı sağlar.
Güvenlik: Çok daha güvenlidir. AC şarj istasyonları, araca elektrik göndermeden önce bir dizi güvenlik kontrolü yapar. Aracın şarj için hazır olduğunu teyit eder. Kalıcı ve sağlam bir şekilde monte edildikleri için bağlantı sorunu ve aşırı ısınma riski çok daha düşüktür. Aşırı akım, aşırı voltaj, toprak kaçağı korumaları gibi özelliklerle donatılmıştır.
Konfor ve Akıllı Özellikler: Birçok AC şarj istasyonu, Wi-Fi/4G bağlantısı sayesinde uzaktan kontrol edilebilir, şarj programlanabilir ve enerji tüketimi takip edilebilir.
Ev tipi priz, elektrikli aracınızı "beslemek" için ilkel ve riskli bir yöntemken, özel olarak tasarlanmış bir AC şarj istasyonu, güvenli, hızlı ve akıllı bir "yakıt istasyonu" deneyimi sunar. Elektrikli araç sahipleri, düzenli kullanım için kesinlikle evlerine uygun güçte (en az 7.4 kW tavsiye edilir) bir duvar tipi şarj cihazı kurmalıdır.
AC şarj, günlük hayatın ve uzun süreli parkların vazgeçilmeziyken; DC şarj, uzun yol konforunun anahtarıdır. Doğru şarj yöntemini, doğru yerde ve zamanda kullanmak, elektrikli araç sahipliğinin olmazsa olmazıdır.
PratikAraba, aracınızın bakım ve onarımında sizden onay almadan işleme başlamaz ve yapılan tüm bakım işlemlerini 4077 sayılı Tüketici Koruma Kanunu kapsamında garantili ve yazılı olarak gerçekleştirir.
Periyodik bakım ve onarımlarda
PratikAraba servisini tercih ettiğinizde
www.pratikaraba.com/periyodik-bakim.html a tıklayarak ya da
mobil aplikasyon sistemi ile aracınızın periyodik bakımda değişen malzemelerini ve sonraki bakım kilometre ve zamanını görebilmeniz mümkündür.
Hangi Motor Yağı Hangi Araçta Kullanılır?Hibrit Motor Yağı Nedir?Hibrit Motor Araç Bakımı Nasıl Yapılır?